Παρακάτω γίνεται μία σύντομη αναδρομή στην «Εκπαίδευση» του Αμπελώνα.
Ο Αμπελώνας είναι μια προνομιούχα περιοχή, πεδινή και εύφορη, ανάμεσα σε δυο ποτάμια τον Πηνειό και τον Τιταρήσιο. Κατοικήθηκε από τους προϊστορικούς χρόνους. Η ιστορική πορεία του Αμπελώνα αρχίζει από τα πρώτα χρόνια της νεοελληνικής ιστορίας και χωρίζεται σε δύο περιόδους: το τουρκικό Καζακλάρ (μεγάλο κεφαλοχώρι για το οποίο οι Οθωμανοί αστιευόμενοι έλεγαν ότι «η Κωνσταντινούπολη είναι μεγάλη αλλά το Καζακλάρ μεγαλύτερο») και το ελληνικό χωριό Αμπελώνας , μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλίας το 1881 (το όνομά του άλλαξε το 1927).
Ο Αμπελώνας από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας είχε να επιδείξει αξιόλογη δράση στα εκπαιδευτικά θέματα. Στον Αμπελώνα λειτουργούσε, πριν την απελευθέρωση από τους Τούρκους, σχολείο όπου φοιτούσαν τα τουρκόπουλα και το οποίο είχε χαρακτήρα Ημιγυμνασίου της Στοιχειώδους Εκπαίδευσης. Υπαγόταν στο «Μενδρεσέ» της Λάρισας , στα φημισμένα δηλαδή ιεροδιδασκαλεία της εποχής. Το τουρκικό σχολείο βρισκόταν χτισμένο στην περιοχή Γενί – Τζαμί (σημερινό σπίτι Σπυρόπουλου). Στον ίδιο χώρο λειτουργούσε και το τζαμί των Τούρκων. Στο σχολείο αυτό διδάσκονταν γραφή, το κοράνι, γεωγραφία, ιστορία και αριθμητική. Η συντήρησή του γινόταν από το ταμείο της Κοινότητας και από τα έσοδα των βακουφικών κτημάτων . Φοιτούσαν τουρκόπαιδα από όλη την περιοχή (Τατάρ – Μπέη (Φαλάνη), Καρατζόλ (Αργυροπούλι) κ.α. Η λειτουργία του κράτησε μέχρι το 1897.
Μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλίας (1881) ο Αμπελώνας , σαν κεφαλοχώρι που ήταν, με μεγάλες μορφωτικές ανάγκες , έπρεπε να δημιουργήσει την κατάλληλη κτιριακή υποδομή για σχολεία. Το 1883 με υπουργική απόφαση (10-11-1883) ιδρύονται το Δημοτικό Σχολείο Αρρένων του Καζακλάρ (στεγάστηκε στο παλιό τουρκικό σχολείο Γενί –Τζαμί αργότερα στο πέτρινο σπίτι του φαρμακοποιού Παναγιώτη Κριθαριώτη και μετά στο σπίτι του Δ.Χατζάκη) και το 1887 το Δημοτικό Σχολείο Θηλέων. Στο κτίριο του Δημοτικού Θηλέων στεγάστηκε αργότερα το ημιγυμνάσιο.
Από το 1883 -1929 στην Ελλάδα έχουμε τετρατάξιο Δημοτικό , τριτάξιο Ελληνικό σχολείο - Ημιγυμνάσιο, και τετρατάξιο Γυμνάσιο. Το Ελληνικό σχολείο ήταν μεταβατική βαθμίδα ανάμεσα σε Δημοτικό και Γυμνάσιο. Έτσι και στον Αμπελώνα βλέπουμε από το 1922-1936 το τριτάξιο Ελληνικό σχολείο που μετονομάζεται από το σχολικό έτος 1929-1930 σε Ημιγυμνάσιον αποτελούμενο από δύο τάξεις. Τα μαθήματα που διδάσκονταν ήταν θρησκευτικά, Ελληνικά, Νεολληνικά, Μαθηματικά , Ιστορία , Γεωγραφία , Φυσική και Γαλλικά.
Με τη μεταρρύθμιση του 1929 έχουμε το εξατάξιο Δημοτικό και εξατάξιο Γυμνάσιο. Από το σχολικό έτος 1936 - 1940 λειτούργησε στον Αμπελώνα Αστικό σχολείο επαγγελματικής κατεύθυνσης για τους μαθητές που δεν ήθελαν να συνεχίσουν ανώτερες σπουδές. Στον πόλεμο του ΄40 και την Κατοχή σταμάτησε η λειτουργία του .
Στο 1ο Δημοτικό Σχολείο ο θεμέλιος λίθος μπήκε το 1912 και ολοκληρώθηκε η κατασκευή του το 1914. Πρόεδρος της Κοινότητας ήταν ο γιατρός Κ. Ρούφος, Διευθυντής του σχολείου ο παπα -Σταύρος Τσελάς. Οικοδόμοι ήταν οι περίφημοι χτίστες, που λειτούργησαν χωρίς σχέδιο, Αλέξανδρος Χαραχλές, Γιώργος Κουβάτης και Στέφανος Παπανώτας. Η δυναμικότητα του σχολείου έδειξε ότι χρειαζόταν και νέο σχολείο ο Αμπελώνας .
Για το 2ο Δημοτικό Σχολείο έχουμε πρώτη πληροφορία το 1899 , αρχείο όμως διατηρείται από το 1920. Βρισκόταν και βρίσκεται δίπλα στην εκκλησία του Αγίου Κωνσταντίνου σε κτίριο που ανήκε στην εκκλησία και με ενέργειες του Κωνσταντίνου Ριζόπουλου λειτούργησε σαν σχολείο. Η ανέγερση του καινούριου σχολείου άρχισε το 1934 και τελείωσε το 1939.
Το 1966 άρχισε να λειτουργεί το 3Ο Δημοτικό Σχολείο, μαζί με το 1Ο. Το νέο, το οποίο λειτουργεί αδιάλειπτα μέχρι σήμερα στον ίδιο χώρο, ανεγέρθηκε αργότερα στην περιοχή Σαρακήνα.
Στον Αμπελώνα το 1955 -1965 λειτούργησε και τριτάξιο νυχτερινό σχολείο με δάσκαλο τον Αναστάσιο Σακατά.
Από το σχολικό έτος 1956-57 άρχισε να λειτουργεί Γυμνασιακό παράρτημα εξαρτώμενο από το Γυμνάσιο Τυρνάβου που διηύθυνε ο Θ. Κάρναβος. Το διδακτικό προσωπικό του παραρτήματος κατά το 1956-57 αποτελούσαν: 1.Λουϊζος Γεώργιος, βοηθός γυμνασιάρχη, μαθηματικός 2.Ψύλλας Ιωάννης, α/θμιος φυσικός και 3.Χατζηαντωνίου Βασίλειος, αδιόριστος φιλόλογος. Ο τελευταίος είχε προσληφθεί με σύμβαση από την επιτροπή γονέων και κηδεμόνων. Κανονικά λειτουργεί η Δημόσια Μέση Εκπαίδευση στον Αμπελώνα από το 1964.
Το Γυμνάσιο και Λύκειο άλλαξαν, έκτοτε ,πολλούς χώρους στέγασης ( ενοικιασμένα σπίτια – ισόγειο Πολύζου , σπίτι Δραχαλίβα …..) Αργότερα παράλληλα με ενοικιασμένες αίθουσες χτίστηκε το κτίριο του Γυμνασίου Αμπελώνα όπου λειτουργούσε και το Λύκειο, δίπλα στο κτίριο του 1Ου Δημοτικού Σχολείου, μετέπειτα Δημαρχείο και νυν χώρο στέγασης πολλών υπηρεσιών του Δήμου μας.
Το 1998 με ενέργειες του τότε Δημάρχου Τσαμπαλή Δημοσθένη, κτίστηκαν από τη Νομαρχία Λάρισας με νομάρχη τον κ. Φλώρο Ιωάννη τα δύο σύγχρονα ευάερα, ευήλια με πλούσια υλικοτεχνική υποδομή και λειτουργικότατα κτίρια του Γυμνασίου και Λυκείου Αμπελώνα.
Το Γυμνάσιο Αμπελώνα είναι ένα κτίριο δύο ορόφων που καλύπτει τις ανάγκες των 250 περίπου μαθητών του. Στον κάτω όροφο υπάρχουν: τρία γραφεία (Διευθυντή , Υποδιευθυντή και Γραμματείας, Καθηγητών). Υπάρχει αίθουσα που χρησιμοποιείται ως Βιβλιοθήκη και μάλιστα δανειστική, τέσσερεις αίθουσες διδασκαλίας, τουαλέτες (Καθηγητών, Μαθητών, ΑΜΕΑ), τρεις αποθηκευτικοί χώροι, χώρος φροντίδας μαθητών / χώρος Πρώτων Βοηθειών, μεγάλη Αίθουσα Εκδηλώσεων. Το κτίριο διαθέτει ασανσέρ.
Στον επάνω όροφο λειτουργούν 9 αίθουσες μαθητών, αίθουσα πληροφορικής, αίθουσα καλλιτεχνικών, αίθουσα τεχνολογίας, χημείο.
Το Γυμνάσιο διαθέτει επίσης έναν μεγάλο αύλειο χώρο ( 15 στρεμμάτων περίπου ) όπου υπάρχουν γήπεδο πετοσφαίρισης, γήπεδο καλαθοσφαίρισης και δημοτικό κλειστό γυμναστήριο ( το οποίο καλύπτει τις ανάγκες όλου του Δήμου).Διαμορφωμένος είναι και ο χώρος του υπογείου που καλύπτει ανάγκες αποθήκευσης αλλά και χαλάρωσης – προστασίας των μαθητών κατά τις βροχερές, και όχι μόνο, μέρες.
Όλες οι αίθουσες διδασκαλίας καθώς και η αίθουσα εκδηλώσεων και το Χημείο διαθέτουν ηλεκτρονικούς υπολογιστές συνδεδεμένους με βιντεοπροβολείς και internet. Υπάρχουν 4 διαδραστικοί πίνακες. Ο εξοπλισμός της αίθουσας πληροφορικής ανανεώθηκε μέσω προγράμματος ΕΣΠΑ.
